Inhoud van deze gin story
Gastblog CATZ Distillers – “Hoe onze Hollandse genever gin werd en hoe wij dat nu weer beter doen dan de Engelsen”
Dit is een bijzondere gin story; het is namelijk de allereerste gastblog! Samen met schrijver Bies van Ede heeft CATZ Distillers een artikel geschreven over de historie van genever, het ontstaan van gin en uiteraard de link naar CATZ Dry Gin. Hieronder delen wij hun verhaal!
Haring kaken en genever stoken
Ooit waren Nederlanders de heersers van de wereldzeeรซn. De manier waarop zij de wereld in trokken wordt nog steeds gemist. Waar is die “VOC-mentaliteit” gebleven?
De sporen zijn nog terug te vinden in de tradities van ons land. Haring kaken en genever stoken zijn traditioneel Nederlandse vaardigheden. Lang bleven het de best bewaarde geheimen. Haring kaken valt niet te imiteren, genever stoken wel. Oftewel, je kunt het proberen..
De beroemdste namaakgenever is gin, ook wel bekend als de poging van de Engelsen om hun eigen “genever” te maken. Aan de overkant van de Noordzee waren ze namelijk jaloers op ons iconische distillaat. Een tijdlang stelden ze zich tevreden met de gedachte dat ze hun eigen drank (whisky) hadden. Totdat Hollandse genever aan het Engelse hof in de mode kwam.
Toen de Nederlandse stadhouder Willem III trouwde met een Engelse prinses en in 1689 koning van Engeland werd, nam hij uit Nederland genever mee. Want al was wijn de drank voor adel en koningshuizen, Willem had bij zijn ontbijt liever een genevertje. Niets bijzonders in die tijd. Thee was nog niet populair, water was niet te drinken. Dun bier was wat er op tafel kwam en voor de echte man een ochtenddrank.
Hofdrank
Zo werd het eenvoudige Hollandse distillaat bevorderd tot hofdrank en begonnen de Engelse pogingen om genever na te maken. Ze voelden zich te goed om aan te kloppen bij de stokers in Schiedam en het recept te vragen. Daarbij liepen de pogingen om het recept te stelen op niets uit.
Voor de koning en de Engelse elite was het niet zoโn struikelblok dat de genever uit de republiek der Zeven Verenigde Nederlanden geรฏmporteerd moest worden. Zij lieten zich niet weerhouden door de belastingen en accijnzen die ook in de zeventiende eeuw met veel enthousiasme door de overheid werden opgelegd.
Voor de mensen die de belastingen wel in hun portemonnee voelden, maar toch met de trends mee wilden doen, was de hoge prijs wel een belemmering. Engeland moest met zijn eigen antwoord op de Nederlandse genever komen!
“Namaakgenever is de originele gin”
Hiermee waren de eerste stappen naar gin gezet. In Engeland geloofden ze niet dat je er met een handjevol jeneverbessen, een stukje zoethout en wat Sint-Janskruid al was!
De stokers gingen aan de slag en stelden een recept samen dat bestond uit een uiterst gecompliceerde samenstelling van kruiden. Maar met dat kruidenboeket, de botanicals, benaderden ze de smaak van genever bij lange na niet. Wat ze ook probeerden, hoeveel kruiden ze combineerden (tot wel dertig per boeket!) genever werd het niet. De bekende bitterheid leek niet te kopiรซren.
Dit wil echter niet zeggen dat het distillaat ondrinkbaar was, integendeel zelfs. Het smaakte prima en zou de wereld veroveren. De Engelsen noemden hun drank “Gin”, wat vaag op “geneva” lijkt. De smaak leek ook wel op die van genever, maar in wezen hadden de Engelse stokers een compleet nieuwe drank ontwikkeld. De namaakgenever is de originele gin!
CATZ Dry Gin
Als Willem III van Oranje komt te overlijden, verdwijnt ook de genever als Engelse hofdrank. Gin neemt die plaats in en verovert samen met de Engelsen de wereld.
Het is niet aardig om te zeggen, maar het is wel wรกรกr: Nederlanders zijn betere distillateurs dan Engelsen. CATZ Dry Gin is het bewijs. Wat de Engelsen niet lukt, kregen de Nederlanders wel voor elkaar; een gin maken die niet alleen kan wedijveren met Engelse gin, maar die in smaak zelfs overtreft.
Catz Stokerijen, met de oorsprong in Pekela, brengt sinds 2017 een gin op de markt waar al hun eeuwenoude kennis en kunde in terug te vinden is. Al in 1786 begint Bernhard Catz in Pekela met het distilleren van bitters en likeuren. De Catz-Elixer is beroemd in die tijd dat het nog gewoon is om โs ochtends gin, genever of cognac te drinken. Bij al deze ochtenddranken wordt op medicinale grond ‘Catz-Elixer” aanbevolen. Catz was echt een begrip, het werd bijna een soortnaam zoals Maggi. Een “Rotterdammertje” was Catz-Elixer met bruiswater.
Er loerden hongerige ogen en in 1970 ging het familiebedrijf op in Henkes Verenigde Distilleerderijen. Langzaam maar zeker verdween Catz uit de schappen en het geheugen. Gelukkig niet helemaal! Sinds 2017 is Catz terug. Ditmaal niet met een elixer, maar met een “kopie” van Engelse namaakgenever die beter is dan het origineel รฉn het Oud-Hollandse merk weer tot leven wekt!
Benieuwd naar het volledige verhaal achter CATZ Distillers? Wij bezochten founder Dick Kraak en Sjef Molenaar en delen hier hun persoonlijke verhaal!
