Alles over CATZ Dry Gin en de rijke geschiedenis die schuilgaat achter de mooie gele fles
De Nederlandse CATZ Dry Gin heeft inmiddels vele gin harten mogen veroveren. Maar wat velen misschien nog niet weten is dat er een hele fascinerende geschiedenis achter dit gin merk schuilgaat.
Catz is namelijk al een heel oud merk; zij werd in 1789 opgericht, verloor uiteindelijk het leven, totdat Sjef Molenaar, Dick Kraak en Tom Jongen hun jongensdroom achterna wilden gaan. Het merk werd opnieuw leven ingeblazen en wist de internationale gin wereld op de kop te zetten.
Toch mogen we de geschiedenis niet vergeten; deze is gevuld met geweldige weetjes en hele gave advertenties. Hiervoor wil je echt teruggaan in de tijd!
Catz, de meest gezonde maagbitter ter wereld
Het merk Catz werd in Nieuwe Pekela opgericht door Heiman Cohen Catz (1754-1841). De drogist en oprichter maakte in 1789 voor het eerst (kruiden)elixers, nu beter bekend als bitters.
Leuk om te weten is dat Heiman ook handelde in specerijen en dit was natuurlijk perfect; hiermee kon hij eigen elixers, medicijnen en sterke dranken ontwikkelen.
Heiman behoorde verder tot de notabelen in Nieuwe Pekela; hij werd zeer gewaardeerd door de gemeenschap en zette zich in voor het Joodse godsdienstonderwijs.
Na enkele jaren in Nieuwe Pekela gewoond te hebben, besloot Heiman zijn woonplaats te verruilen voor Groningen. In Nieuwe Pekela bleef hij zijn bedrijf uitbreiden met zijn zonen; Catz & Zoon van Pekela stond toen bekend als “drogisterij én likeurstokerij”.
In 1856 wordt de likeurstokerij losgetrokken van de drogisterij en de specerijenhandel. Het is uiteindelijk zoon Bernard Heiman Catz die het bedrijf voortzet, waarna hij het stokje overdraagt aan zijn zoon Salomon.
Salomon krijgt de leiding over de distilleerderij in Nieuwe Pekela. In 1884 behaalt hij een gouden medaille op een internationale gezondheidstentoonstelling met de Catz Elixer. Dit is op dat moment hét zuiverste en de meest gezonde maagbitter ter wereld!
Er worden allerlei geneeskrachtige eigenschappen toegeschreven aan de Catz Elixer, zoals het opwekken van de eetlust en het bevorderen van de spijsvertering. Daarom werd er destijds ook beweerd dat bij er bij iedere maaltijd een glaasje Catz geserveerd moest worden; “Of ’t voor of na de maaltijd is, een glaasje Catz hoort bij de dis”.
Fun fact: niemand mocht weten hoe de Catz Elixer gemaakt werd. Salomon sloot zich op zolder op en woog daar de kruiden af en maakte handmatig het kruidenmengsel. Vervolgens werd het kruidenmengsel in een jutezak in de alcohol gehangen. Hiervoor werd altijd neutrale alcohol van 49% gebruikt; alleen met dit alcoholpercentage konden de (oliehoudende) kruiden goed oplossen.
De relatie tussen Catz Elixer en jenever
Er wordt gezegd dat de Catz Elixer haar succes ook voor een klein deel te danken heeft aan de opkomende populariteit van jenever.
De elixer van Catz & Zoon van Pekela was in de negentiende eeuw en in de eerste helft van de twintigste eeuw erg populair. De elixer werd namelijk gebruikt om jenever te aromatiseren. Er werden een paar druppeltjes toegevoegd aan het glas en zo smaakte de jenever vele malen beter.
In 1926 lanceerde een reclamebureau het drankje “Catz-Rotterdammer”; Catz Elixer toegevoegd aan een glas mineraal- of spuitwater met suiker. De reden van dit drankje was het stimuleren van de verkoop van de Catz Elixer.
Na de Tweede Wereld Oorlog waren het vooral de jonge jenevers die op de markt gebracht werden. Deze jenevers hadden een neutrale smaak en zachte afdronk en werden hierdoor erg gewaardeerd.
Voor de Catz Elixer was juist dit een nadeel; deze jenevers hoefden niet meer op smaak gebracht te worden met de elixer..
Tegenwoordig zijn de elixers beter bekend als bitters en worden deze vooral in de cocktailwereld gebruikt voor de finishing touch.
Waarom CATZ Distillers het merk Catz wilde overnemen
Tot 1969 blijft het bedrijf Catz & Zoon van Pekela zelfstandig bestaan waarna de Koninklijke Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek het bedrijf overneemt. Niet veel later worden alle distilleerderijen die de Koninklijke Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek in het portfolio heeft, samengevoegd met de Zuid-Nederlandse Spiritusfabriek. Allen gaan zij verder onder de naam Henkes Verenigde Distilleerderijen in Hendrik-Ido-Ambacht.
De Catz Elixer wordt nog enige tijd gemaakt door Henkes Verenigde Distilleerderijen, maar rond 1980 wordt het merk van de markt gehaald en eind jaren tachtig houdt het merk Catz op te bestaan.
Toch is het oorspronkelijke recept nooit verloren gegaan. De directeur vond tijdens het opruimen het receptenboekje in een kluis en naar horen zeggen ligt deze nu nog steeds in een kluis bij een grote Nederlandse distilleerderij.
Toen Dick, Sjef en Tom in 2015 besloten om een eigen gin te maken kwamen ze voor een belangrijke keuze te staan; voor welk merk kiezen we? Een merk waar Sjef altijd al iets mee heeft willen doen is de desbetreffende Catz uit Nieuwe Pekela. Dit is niet alleen een hele krachtige naam, maar kent ook een mooie geschiedenis. Gezamenlijk hebben de drie heren dit mooie oud-Hollandse gedistilleerd merk nieuw leven ingeblazen en kennen wij nu al CATZ Dry Gin!
Ps. Alle foto’s komen van CATZ Distillers en deze gin story is in samenwerking met Catz Distillers tot stand gekomen.
